Tăng thuế chống bán phá giá thép: Liệu có xảy ra độc quyền? (05/07/2016)

Quyết định tăng thuế chống bán phá giá thép mới được ban hành khiến cho các sản phẩm trên thị trường cũng có xu hướng điều chỉnh tăng gây bất lợi cho người tiêu dùng.

Đã hơn 1 tháng kể từ khi Bộ Công Thương tiếp tục áp thuế chống bán phá giá đối với mặt hàng thép không gỉ nhập khẩu vào Việt Nam từ các quốc gia/vùng lãnh thổ gồm Trung Quốc, Indonesia, Malaysia và Đài Loan (Trung Quốc)...

Mặc dù được coi là hữu hiệu để bảo vệ sản xuất trong nước, song nhiều doanh nghiệp lại cho rằng, biện pháp này là gánh nặng cho các nhà sản xuất hạ nguồn và người tiêu dùng sẽ là đối tượng phải gánh chịu khi giá tăng.

Qua khảo sát các cửa hàng kinh doanh đồ gia dụng và thiết bị vệ sinh, nhà tắm... trên tuyến phố Cát Linh (Hà Nội) cho thấy, mặc dù giá các mặt hàng chưa tăng mạnh ngay nhưng các chủ hàng đều nhận định, trong thời gian tới đây, khi lô hàng mới về, giá sản phẩm có thể sẽ tăng thêm từ 10-15% tuỳ loại.

Anh Trần Anh Tú, nhân viên kinh doanh tại cửa hàng đồ gia dụng và thiết bị vệ sinh ở Cát Linh (Hà Nội) cho biết, nhiều mặt hàng vẫn là các đơn hàng cũ tại thời điểm chưa áp thuế tự vệ, nên giá vẫn được giữ nguyên.

Nhưng với một số hàng mới về đợt tới, giá đầu vào tăng do bị áp thêm thuế nhập khẩu, theo đó một số mặt hàng khi bán ra sẽ tăng khoảng 10%.

Giá thép nguyên liệu và sản xuất thép thế giới tăng mạnh. Ảnh minh họa: reuters

Thời gian qua, giá thép nguyên liệu và sản xuất thép thế giới đã tăng mạnh vào thời điểm tháng 3 - 4 khi nhu cầu xây dựng trong nước tăng mạnh.

Cùng với đó là quyết định Bộ Công Thương tăng thuế mới được ban hành khiến cho các sản phẩm trên thị trường cũng có xu hướng điều chỉnh tăng. Với tình hình thế giới và trong nước như hiện nay, rất có thể giá thép không gỉ sẽ tăng hơn nữa vào thời gian cuối năm.

Với xu hướng sẽ tăng mạnh của giá các nguyên vật liệu xây dựng như thép, inox..., anh Nguyễn Tuấn Vinh, phố Bạch Mai (Hà Nội) chuẩn bị xây nhà vào cuối năm nay cũng lo ngại, chi phí xây dựng công trình sẽ bị đội giá. 

"Hiện nay, với công trình xây dựng và hoàn thiện nhà khoảng 500 triệu đồng, tôi ước tính sẽ mất thêm gần 100 triệu đồng nữa nếu cuối năm giá các sản phẩm thép tăng mạnh. Rất có thể gia đình sẽ cân nhắc để tiến hành làm sớm hơn dự định". – anh Vinh nói.

Theo ý kiến của nhiều doanh nghiệp, việc tiếp tục áp thuế này, thậm chí tăng mức thuế áp tạo ra những tác động tiêu cực, gây khó khăn cho các doanh nghiệp sản xuất hạ nguồn.

 

Ông Phạm Quốc Vũ, Phó Tổng giám đốc Công ty cổ phần Quốc tế Đại Dương cho rằng, mức thuế rất cao này sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến tất cả các công ty hạ nguồn sử dụng nguyên liệu thép không gỉ. 

Sau khi Bộ Công Thương tiếp tục áp thuế, giá các nguyên liệu và các sản phẩm từ thép không gỉ như ống, nồi, xoong, mâm, thau, bàn ghế, hàng gia dụng đã tăng từ 10-15% và người tiêu dùng sẽ là đối tượng chịu thiệt thòi nhất.

 

Áp thuế chống bán phá giá dễ dẫn đến tình trạng độc quyền, gây tăng giá
bán ảnh hưởng đến người tiêu dùng. Ảnh: TTXVN

Đại diện một doanh nghiệp sản xuất sản phẩm từ thép không gỉ cho biết, việc tăng thuế sẽ ảnh hưởng đến những doanh nghiệp có đơn hàng từ trước. Các đơn hàng đã được ký kết, nhưng nguồn nguyên liệu đầu vào để sản xuất sẽ tăng giá do áp thuế.

Điều này sẽ khiến doanh nghiệp rất khó trong việc thương thảo lại hợp đồng và trong trường hợp phía đối tác không chấp thuận, doanh nghiệp vẫn phải tiến hành sản xuất, cung cấp sản phẩm theo đúng hợp đồng và việc bị lỗ là điều khó tránh khỏi.

Cùng quan điểm trên, ông Đàm Quang Hùng, Phó Tổng giám đốc Công ty cổ phần Quốc tế Sơn Hà nhận định, khi mức thuế điều chỉnh tăng thì cơ hội nhập khẩu nguyên liệu của doanh nghiệp sẽ bị co hẹp và có nguy cơ độc quyền bán ở trong nước, dẫn đến mức giá nguyên liệu, giá bán hàng hóa tăng lên và ảnh hưởng trực tiếp đến người tiêu dùng.

Kiến nghị về vấn đề này, ông Phạm Quốc Vũ cho rằng, Bộ Công Thương cần phải rà soát để đồng bộ mức thuế phù hợp cho ngành thép không gỉ.

Theo như hiện nay, Việt Nam chủ yếu nhập khẩu từ Trung Quốc nguyên liệu đến các sản phẩm thành phẩm làm từ thép không gỉ. Nếu mức thuế từ 17,47-25,35% như trên thì vô hình chung sẽ khiến các doanh nghiệp sản xuất sản phẩm từ nguồn nguyên liệu này gặp khó ngay trong nước.

 

 

Để tránh sự độc quyền khi thuế chống bán phá giá tăng cao, ông Đàm Quang Hùng cho rằng, các cơ quan chức năng cần rà soát kỹ lưỡng các số liệu về sản lượng mà các đơn vị sản xuất trong nước đáp ứng được cũng như có kế hoạch giám sát giá bán của các đơn vị sản xuất trong nước tránh độc quyền, làm sao cân bằng hài hòa lợi ích của doanh nghiệp sản xuất đầu nguồn và hạ nguồn.

Về phía Hiệp hội Thép Việt Nam, ông Hồ Nghĩa Dũng, Chủ tịch Hiệp hội cũng nhận định, thực tế trong thời gian vừa qua, việc áp dụng thuế chống bán phá giá đối với mặt hàng thép không gỉ đã bảo vệ được một phần sản xuất trong nước. Tuy nhiên, nếu các doanh nghiệp thương mại, sản xuất hạ nguồn có ý kiến phản hồi khó khăn, Hiệp hội sẽ phản ánh lên các cơ quan Nhà nước xem xét. 

"Tinh thần của Hiệp hội là ủng hộ bảo vệ sản xuất trong nước. Trong phòng vệ thương mại, nếu bảo vệ được lợi ích của nhóm doanh nghiệp này thì nhóm doanh nghiệp khác sẽ bị ảnh hưởng. Do vậy, ngoài việc các doanh nghiệp phải nâng cao cạnh tranh về chất lượng, giá bán và quản trị thì cũng cần biết điều chỉnh, hợp tác với nhau trong chuỗi phân phối trong nước để cùng có lợi", Chủ tịch Hiệp hội Thép khuyến cáo./.

Bình luận & chia sẻ
Đang tải bình luận,....
Đọc thêm
Thép dẹt
_   Giá thép cuộn cán nóng tiếp tục tăng lên mức giá chưa từng thấy trước đây tại thị trường Châu Âu, với các nhà máy trên khắp Châu lục không thể cung cấp đủ nguyên liệu cho các trung tâm dịch vụ và nhà phân phối, những người đang gặp khó khăn trong việc đáp ứng nhu cầu của- người dùng, các nguồn cho biết.
Khi tình hình xấu đi, có nhiều nguồn tin đang tích cực hỏi về nhập khẩu, với mức giá từ 1,000-1,080 Euro/tấn FCA Antwerp đối với thép cuộn cán nguội và 840-870 Euro/tấn FCA Antwerp đối với HRC.
Một trung tâm dịch vụ của Đức cho biết giá HRC ở 850 Euro/tấn Ruhr sẽ là “cao cấp nhất” trong phạm vi giá và nói rằng AM đã có mặt trên thị trường. Không ai có thể đánh giá đúng tình hình lúc này. Khách hàng đang chấp nhận mức tăng 70 Euro/tấn qua một đêm.
Tại thị trường Ý, một nguồn tin của trung tâm dịch vụ đã phân vân về sự khác biệt giữa thị trường hiệu suất cao Mỹ và Châu Âu.
Tôi không hiểu tại sao giá ở Mỹ cao hơn 200 Euro/tấn mà vẫn duy trì, trong khi ở Châu Âu thì không thể,” nguồn tin cho biết. "Nhu cầu cuối cùng mạnh mẽ, vấn đề là không ai có sẵn một kg hàng trong kho." Nguồn tin tương tự cũng lưu ý rằng tồn kho của trung tâm dịch vụ hiện chỉ còn giá trị trong hai tháng, so với bốn tháng gần một năm trước và nói thêm rằng có rất ít khả năng đàm phán giá với các nhà máy.
Về phía người mua, nguồn tin cho biết những người mua tuyệt vọng hiện đang cố gắng chuyển sang các sản phẩm khác ít nhu cầu hơn để đáp ứng các đơn đặt hàng của khách hàng.
Giá HRC Châu Âu hiện đã vượt mức kỷ lục năm 2008, chủ yếu xoay quanh vấn đề thiếu cung và khả năng còn thiếu hụt nữa trước các bất ổn dịch covid 19 khiến nhiều khu vực áp đặt lệnh giới nghiêm như Ý, Đức. Điều này sẽ còn giữ giá ở mức cao, tầm  gần 900 Euro/tấn Ruhr tới gần cuối Q2, song có thể điều chỉnh giảm lại xuống dưới 800 Euro/tấn qua tháng 7 khi vấn đề thắt chặt nguồn cung giảm bớt, hàng nhập khẩu tăng cường.
_   Giá thép cuộn cán nóng của Mỹ vẫn tăng và người mua tiếp tục báo cáo các lựa chọn nguồn cung hạn chế. Chỉ số HRC hàng ngày không đổi ở mức 1,342.50 USD/tấn.
Người mua trong nước không thành công trong việc nhận được bất kỳ sản phẩm sẵn có nào từ các nhà cung cấp và một nhà sản xuất thép dự kiến ​​sẽ mở đơn hàng tháng 5 vào tuần bắt đầu từ ngày 5/4 nhưng nhà máy đã thông báo về việc không có HRC trong tháng. Với việc thiếu các lựa chọn từ các nhà cung cấp trong nước, người mua điều hướng các lựa chọn của mình trên thị trường nhập khẩu và trích dẫn một chào bán ở mức 1,1170 USD/tấn DDP Houston từ Thổ Nhĩ Kỳ với thời gian đến vào cuối tháng 6.
Các chào bán ở mức 1,360 USD/tấn từ hai nhà máy riêng biệt của Canada với thời gian sản xuất vào tháng 8.
Giá sẽ tiếp tục tăng mạnh vào mùa hè vì không có biện pháp khắc phục tình trạng chặt chẽ trong ngắn hạn. Bão mùa đông và covid sẽ còn gây khó khăn hơn cho sản xuất, đẩy giá tăng thêm 50 USD/tấn lên mức đỉnh 1,400 USD/tấn có thể duy trì tới gần hè. Sau tháng 7, nguồn cung phục hồi nhẹ cộng với phế giảm giá sẽ kéo giá về xuống gần 1,000 USD/tấn.
_ Các nhà máy Thổ Nhĩ Kỳ đã tăng giá chào bán thép cuộn cán nóng của họ thêm vào ngày 26/3 và bắt đầu cung cấp HRC cho thị trường nội địa ở mức 900-930 USD/tấn xuất xưởng cho sản lượng tháng 7 và 890-910 USD/tấn FOB cho xuất khẩu, tùy thuộc vào nhà sản xuất và trọng tải. Việc tăng giá liên tục trong khu vực EU đã hỗ trợ báo giá của các nhà máy.
Chào giá nhập khẩu cũng tăng, với giá chào từ Nga ở mức cao 870-880 USD/tấn CFR.
Dự kiến giá HRC sẽ tăng hơn nữa trên toàn cầu trong những tuần tới, với sự hỗ trợ của việc loại bỏ hoàn thuế xuất khẩu ở Trung Quốc.
Một nhà sản xuất thép mạ khác cũng nói ngày 26/3 rằng giá chào bán của họ vẫn ổn định trong bối cảnh chi phí HRC liên tục tăng. Ông nói: “Nhu cầu trong nước chậm lại, nhưng nhu cầu xuất khẩu vẫn ổn,” ông nói và lưu ý rằng họ đã bán một số lượng tốt cho các thị trường xuất khẩu trong những tuần gần đây.
Nhấn mạnh rằng đồng lira giảm giá mạnh đã ảnh hưởng đến thị trường trong nước, một giám đốc trung tâm dịch vụ nói ngày 26/ 3 rằng thị trường nội địa hầu như đứng yên trong suốt tuần.
Ông lưu ý: “Với việc các nhà máy liên tục tăng giá khiến chi phí dự trữ của chúng tôi đang tăng mạnh, trong khi chúng tôi đang đối mặt với những khó khăn nghiêm trọng trong việc phản ánh những mức tăng này cho khách hàng của mình.”
Việc ngừng bảo trì theo kế hoạch vào tháng 5 của một số nhà sản xuất Thổ Nhĩ Kỳ cũng có thể tiếp tục hỗ trợ việc định giá HRC. Giá đang tăng trưởng theo xu hướng tăng giá của Trung Quốc và Châu Âu và sẽ giữ ở mức cao gần 900 USD/tấn FOB trước khi điều chỉnh lại vào hè xuống 710-720 USD/tấn FOB khi phế giảm, lễ Ramadan làm chậm nhu cầu.
Thép dài
_Giá thép cây của Mỹ đi ngang vào ngày 26/3 trong bối cảnh thị trường có tâm lý trái chiều trước đợt mua phế liệu tháng 4.
 “Ở một số khu vực, nhu cầu vẫn lớn hơn cung,” một nhà phân phối ở Midwest cho biết. Ông đã thấy giá trị có thể giao dịch ở mức 800-820 USD/tấn đối với thị trường Mỹ. Tuy nhiên, các nguồn thị trường khác bày tỏ nghi ngờ về việc tiếp tục định giá ổn định, lưu ý rằng lượng hàng tồn đọng thấp hơn và một số nhà máy đã giảm giá ở một số khu vực nhất định.
Giá phế tháng 4 dự kiến suy yếu nhẹ song điều này sẽ không ảnh hưởng tới đà tăng giá thép cây Mỹ vì chi phí vận chuyển tăng và nguồn cung hạn chế. Các nhà máy có thể sẽ thông báo tăng thêm 20-30 USD/tấn trong tháng 4 lên 850-870 USD/tấn trước khi hàng nhâp khẩu cập cảng tháng 5 gây áp lực kéo giá giảm lại dưới 800 USD/tấn.
_    Giá thép cây xuất khẩu của Thổ Nhĩ Kỳ không đổi do một số nhà máy giữ nguyên mức khả thi, trong khi các nhà máy khác tăng giá chào bán sau đợt bán khối lượng lớn gần đây sang Châu Á,.
Nguồn tin từ nhà máy trích dẫn giá trị có thể giao dịch chỉ định cho 10,000 tấn vào ngày 30/3 là 615-620 USD/tấn FOB, trong khi một đại lý Thổ Nhĩ Kỳ cũng cho biết 615-620 USD/tấn FOB là khả thi đối với 10,000 tấn, nói thêm rằng giá chào ở mức 630 USD/tấn FOB và cao hơn. Một nguồn tin EU trích dẫn giá trị có thể giao dịch chỉ định cho 10,000 tấn là 615 USD/tấn FOB, trong khi một thương nhân khác cho biết trên 620 USD/tấn FOB Thổ Nhĩ Kỳ là khả thi.
Sau một số đợt bán hàng với khối lượng lớn sang Châu Á, một số nhà máy của Marmara đã tăng giá chào hàng lên tới 640 USD/tấn FOB, nhưng các nhà máy khác, những người vẫn còn một số lô hàng trong tháng 5, được cho là có thể thực hiện được từ 615-620 USD/tấn FOB.
Một nhà máy Izmir cũng được cho là đang đàm phán về việc vận chuyển 50,000 tấn hàng hóa vào Hồng Kông và Singapore, với mức chào bán 675 USD/tấn trọng lượng lý thuyết CFR, bao gồm một phần đáng kể vật liệu 40 mm.
Việc tăng lãi suất hiện tại được cho là sẽ gây ảnh hưởng xấu đến nền kinh tế và sẽ không tốt cho lĩnh vực xây dựng. Giá cũng đang chịu áp lực từ giá phế giảm và tiêu thụ chậm, song được hỗ trợ từ doanh số bán vào Châu Á khi Trung Quốc ngưng bán vì thiếu rõ ràng từ chính sách hoàn thuế. Dự báo giá Trung Quốc tăng sẽ tiếp tục hỗ trợ các nhà máy bán vào Châu Á, song tiêu thụ chậm lại khi vào lễ Ramadan kéo giá xuống 560-580 USD/tấn vào tháng 5.
_ Sau khi giảm khoảng 21% trong khoảng thời gian từ tháng 1 đến đầu tháng 3, giá thép cây trên thị trường nội địa Nga đã tăng do nhu cầu tăng theo mùa. Chào giá từ các nhà sản xuất trong nước đều trên 50,000 Rub/tấn (656 USD/tấn) CPT Moscow bao gồm 20% VAT. Một nhà sản xuất đã thông báo một đợt tăng giá khác, lên 54,000 Rub/tấn (708 USD/tấn) vào ngày 25/3.
Giá chào mới nhất vẫn cao hơn đáng kể so với đỉnh giá khoảng 62,000 Rub/tấn (818 USD/tấn) vào tháng 1. Sau đó, thị trường quay đầu giảm xuống mức đáy khoảng 49,000 Rub/tấn (657 USD/tấn) CPT Moscow vào cuối tháng 2.
Thị trường cải thiện theo mùa đối với các dự án xây dựng trong quý II. Một số nhà cung cấp thép cây ở thị trường Moscow sẽ ngừng sản xuất để bảo trì, điều này sẽ làm mất đi một số khối lượng thép trên thị trường. Những yếu tố này sẽ hỗ trợ giá phục hồi lên 700 USD/tấn vào 2 tháng tới.
Phế
Giá phế liệu nhập của Thổ Nhĩ Kỳ không đổi trong bối cảnh đồng lira của Thổ Nhĩ Kỳ biến động mạnh.
Tuy nhiên, giá thu gom của Benelux đối với vật liệu HMS đã được nghe thấy vào khoảng 315 Euro/tấn giao tới bến, với một số nhà xuất khẩu sẵn sàng trả tới 320 Euro/tấn.
Nguồn tin từ nhà máy Thổ Nhĩ Kỳ trích dẫn giá trị có thể giao dịch chỉ định cho HMS 1/2 (80:20) cao cấp ở mức 420-425 USD/tấn CFR. Nguồn tin từ nhà máy cũng trích dẫn kỳ vọng giá tái chế đối với HMS 1/2 (80:20) cao cấp trong thời gian tới ở mức tối đa 440 USD/tấn CFR.
Các chào giá chỉ định cho HMS 1/2 (80:20) xuất xứ Baltic và EU ở mức 430-435 USD/tấn CFR.
Chênh lệch hàng ngày giữa thép cây xuất khẩu của Thổ Nhĩ Kỳ và phế liệu nhập khẩu được đánh giá ở mức 196 USD/tấn vào ngày 30/3, không thay đổi so với ngày trước. Hiện người bán đang chờ đợi xem diễn biến giá thép tháng 4 để có quyết định chào bán. Giá đang áp lực do sự suy yếu của thép cây và nhu cầu chậm. Giá tháng 4-tháng 5 dự báo giảm về 400-405 USD/tấn CFR khi vào mùa lễ Ramadan.
 
Theo Tổng cục Hải quan, tại Danh mục hàng hóa XNK Việt Nam ban hành kèm theo Thông tư 156/2011/TT-BTC của Bộ Tài chính, phân nhóm 7210.70 chi tiết cho mặt hàng thép không hợp kim được cán phẳng có chiều rộng từ 600mm trở lên, được sơn, quét vecsni hoặc phủ plastic, có thuế suất thuế NK từ 3% đến 5%.